In de 17de eeuw werd er door de gemeente vergaderd en rechtgesproken. Tegenwoordig worden er over het Ambachts- en Baljuwhuis in de Voorstraat juist zaken gevoerd. Al sinds 2018 probeert de gemeente Voorschoten het monumentale pand te verkopen, maar het liep twee keer in de soep. Waar de verkoop een nieuwe impuls had moeten geven aan de levendigheid van het centrum van Voorschoten, staat het oude pand nu maar weg te rotten.
Eerst blokkeerde de gemeenteraad de deal met de huidige huurder Jos Kriek. Daarna ging het pand in de openbare verkoop en kwam Boris Bayer als winnaar uit de bus. De Wassenaarse Vastgoedmagnaat, bekend van het doorverkopen van de oude rechtenfaculteit in Leiden, bood 1.4 miljoen euro. Ook die deal ging niet omdat hij zijn vader wilde laten meebetalen. De gemeente trok de stekker er uit en daarop stapte maakte Bayer naar de rechter. Wat ging hier mis?
Via een wob-verzoek zijn er honderden documenten van de gemeente Voorschoten beschikbaar gekomen over het Ambachts- en Baljuwhuis. In samenwerking met de onderzoeksredactie van Omroep West en de Voorschotense Krant en via gesprekken met betrokkenen onderzoekt Lieuwe van Slooten het mislukte verkoopproces, de huidige staat van het pand en de toekomst.

Inclusie is hip, hot en happening. Maar niet iedereen lijkt onder die paraplu te vallen. Mensen met een verstandelijke beperking, een wat lager IQ dan gemiddeld of psychische problematiek worden vaak vergeten en blijven aan de zijlijn staan. Terwijl zij ook heel graag willen laten zien dat ze kennis en vaardigheden hebben, plus de wil iets nieuws te leren, en bovendien heel veel hart voor hun werk.
In de iconische Leidse Meelfabriek gaat het gebeuren. Zorgorganisatie Gemiva-SVG groep gaat daar met een groep cliënten pionieren. Meedoen in de maatschappij, op echte werkplekken. Inclusie kan alleen slagen als iedereen ook bereid is een stap opzij of naar achteren te doen, om plaats te maken.
Podcastmakers Gerry van Bakel en Andy Clark gaan dit proces onderzoeken. Niet van buitenaf, maar er middenin, samen met de mensen om wie het gaat. De hoofdpersonen van de serie worden onderdeel van het productieteam. Hoe zal het hen vergaan? Waar lopen ze tegenaan? Hoe reageert hun omgeving? Wat ervaren werkgevers, collega’s en klanten?

In maart 2023 kunnen inwoners van Zuid-Holland weer naar de stembus om nieuwe leden voor de vijf waterschappen te kiezen. Maar waar stemmen we over? Waarom betalen we jaarlijks waterschapsbelasting? En wat is de invloed van de waterschappen?
In vijf producties zoomen we in op concrete onderwerpen waarover de waterschappen de afgelopen jaren besloten hebben. Daardoor ontstaat een serie die niet hoog over en politiek is, maar invoelbaar en aansprekend. Voor de research en productie is ook financiering aangevraagd bij het Zuid-Hollands Mediafonds.

In twee mediumreads en drie podcastafleveringen geven we een beeld van de Papoea's die sinds de jaren zestig in Leiden zijn komen wonen. Het is op 1 oktober 60 jaar geleden dat Nederland vertrok uit Nederlands Nieuw-Guinea, het land van de Papoea's. Dit gebeurde na het grootste naoorlogse conflict waar Nederland in verzeild raakte. Sinds die tijd zijn duizenden Papoea's naar Nederland gevlucht. Een aantal daarvan woont al tientallen jaren in Leiden. Over deze groep is zeer weinig bekend, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de in Nederland verblijvende Molukkers. Hoe is het om te leven in diaspora terwijl je eigen land je ontnomen is en bijna niemand in de stad iets weet over of vraagt naar je geschiedenis en identiteit?

In de De Sitterzaal, de grootste collegezaal in het Huygensgebouw van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, hangt een levensgrote afdruk van een legendarische foto, gemaakt op 26 september 1923. Vijf weergaloze wetenschappers: Albert Einstein, Arthur Eddington, Paul Ehrenfest en de Nederlandse Hendrik Antoon Lorentz en Willem de Sitter, naar wie de zaal vernoemd is.
Wie waren deze grootheden? Wat deden ze samen, die dag in Leiden? Heeft dit A-team iets speciaals neergezet? In deze serie zoeken we het complete verhaal achter deze foto uit door in de wetenschappelijke biografie van de vijf te duiken. Vijf wetenschappers, vijf afleveringen, om te ontdekken hoe deze grootheden samen kwamen in onze stad. Wist je, bijvoorbeeld, dat Nobelprijswinnaar Lorentz het eerst op de proppen kwam met de beroemde relativiteitstheorie, en Einstein die verder ontwikkelde? Of dat een wasbak, waar Einstein zijn handen ooit zou hebben gewassen, bewaard is gebleven en nu naast de foto hangt? In een afsluitende zesde aflevering maken we de balans op: wat heeft de bijeenkomst betekend voor de ontwikkeling van de wetenschap, de maatschappij en Leiden als de 'Stad van Ontdekkingen'?

In deze artikelenserie krijgt de lezer een beeld van de historische achtergronden van Leidse monumenten en plekken, die een rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van het Nederlands en de Leidse stadstaal. Via deze artikelen maakt de lezer een denkbeeldige wandeling door de historische binnenstad van Leiden aan de hand van Nederlandse en Leidse zegswijzen. Op deze wijze wordt het maatschappelijk draagvlak voor het behoud van materieel (monumenten) en immaterieel (stadstaal) in Leiden vergroot.

Maker: Girbe Buist
Mediapartner: Leids Nieuwsblad
Output: artikelenserie (20 afleveringen)
Bedrag: € 3.500

De thrillers van schrijver Jeroen Windmeijer bevatten feiten en fictie. De vraag is alleen waar stoppen de feiten en waar wordt het fictie? In deze vierdelige vodcast (podcast met beeld) gaan we passages uit de Leidse Trilogie van Windmeijer - Het Petrusmysterie, Het Pauluslabyrint en Het Pilgrim Fathers Complot - voorleggen aan het kritisch oordeel van historici, religiewetenschappers en archeologen. We stellen hen op locatie in Leiden of in de studio steeds de eenvoudige vraag: feit of fictie?
Denk aan de wending in het boek Het Petrusmysterie: volgens Windmeijer was de apostel Petrus de beschermheilige van de sleutelstad Leiden en vluchtte die niet naar Rome, zoals de overlevering ons leert, maar zou hij in plaats daarvan naar England zijn gevlucht. En dan hebben we het nog niet eens over de hordes mensen bij de Leidse VVV die tevergeefs informeren naar een bezichtiging van het ondergrondse gangenstelsel in Leiden, zoals beschreven door Windmeijer in Het Pauluslabyrint. En bestaat het document uit Het Pilgrim Fathers Complot dat in de archieven van Erfgoed Leiden en Omgeving eigenlijk wel echt?
Kortom, genoeg vragen die voor eens en altijd een gefundeerd antwoord verdienen met eindoordeel: feit of fictie.

Maker: Richard den Haring
Mediapartner: Unity.nu
Output: vodcastserie (4 delen)
Bedrag: € 5.850

Het doel is om een (of meerdere) onderzoeksartikel(en) te schrijven om inwoners van Leiden en omstreken te informeren over de situatie rondom de aanvliegroutes van Schiphol. Klopt het idee van de actiegroepen en een groep inwoners dat de overlast groter is geworden of in iedere geval niet minder? En wat is terechtgekomen van de aangekondigde maatregelen van Schiphol, welk effect hebben deze maatregelen gehad op de inwoners van Leiden en omstreken?

Maker: Bas Vermond
Mediapartner: Omroep West
Output: een (of meer) onderzoeksartikel(en)
Bedrag: € 7.000

We hebben kinderen en jongeren leren kennen die niet naar school kunnen terwijl ze wel kunnen leren. Thuiszitters worden ze wel genoemd. Het zijn kinderen die vaak slecht tegen veel prikkels kunnen, bijvoorbeeld kinderen met autisme. Of hoogbegaafde kinderen die om een andere vormgeving van onderwijs vragen dan de meeste andere kinderen. We hebben ook ontdekt dat er in de regio Holland Rijnland serieuze pogingen zijn om hieraan iets ten goede te veranderen. We gaan onderzoeken om hoeveel kinderen het gaat, hoe ze kunnen leren en welke barrières daarvoor uit de weg geruimd moeten worden.
Van de kinderen en jongeren die jeugdhulp krijgen, zou voor een deel ander onderwijs wel eens veel beter kunnen helpen. Maar zulk onderwijs op maat is waarschijnlijk een stuk duurder dan gewoon onderwijs. We willen uitzoeken of we met zulk passender onderwijs niet twee vliegen in één klap kunt slaan: kinderen die gezonder zijn en beter in het leven staan en een flinke besparing op de kosten voor jeugdzorg. Een besparing die misschien wel ruimschoots opweegt tegen de extra kosten voor echt passend onderwijs.

Makers: Jan Stap, René Lamers en Reanne van Kleef
Mediapartner: Sleutelstad
Output: een vijfde en zesde aflevering van een TV-documentaireserie + een webartikel
Bedrag: € 24.815

Op 14, 15 en 16 maart 2022 waren er de gemeenteraadsverkiezingen. Alle Leidenaren konden hun stem uitbrengen op een kandidaat op een partijlijst. Het grootste gedeelte van deze stemmen waren een zogenoemde ‘voorkeurstem’, oftewel een stem die niet op de lijsttrekker was. Deze voorkeurstemmen brengen echter het een en ander teweeg in de Leidse politiek. Zo zijn er vijf kandidaten door middel van voorkeurstemmen gekozen in de gemeenteraad. Er is mede door deze wijzigingen een meerderheid aan vrouwen in de raad gekomen, maar het zorgt ook voor verliezers en een opschudding van de politiek. Zo zijn er enkele kandidaten die ‘zeker waren’ van een zetel toch buiten de boot gevallen. Dit fenomeen is niet zonder gevolgen, zowel bij de kandidaten, de kiezers en het hele politieke systeem. Er zijn een hoop vraagstukken die het fenomeen voorkeurstemmen met zich mee brengt. Wat zijn de oorzaken, de verwachtingen van kiezers en wat zijn de gevolgen? Ik ga het mysterie van de voorkeurstem in kaart brengen: voorbij de voordeur van deze stem. Vanuit alle aspecten en betrokkenen zal ik de implicaties blootstellen van dit fenomeen in een serie artikelen en een podcast-serie.

Maker: Hidde van Slooten
Mediapartner: Sleutelstad
Output: zeven artikelen en een zevendelige podcastserie
Bedrag: € 4.365

'No cure, no pay' bureaus zitten de gemeente flink dwars. Zij vechten de waardebepaling aan van huiseigenaren in Leiden. Daardoor krijgt de gemeente minder inkomsten. In 2020 waren zij in vier van de tien gevallen succesvol. De gemeente kondigde daarom nieuw beleid aan.
Ik ga kijken of dat beleid effect heeft gehad. Of het gewerkt heeft en of de gemeente dus op minder kosten gejaagd is door de ncnp-bureaus. De resultaten van mijn onderzoek ga ik opschrijven in een groot artikel van zo'n duizend woorden.

Maker: Lieuwe van Slooten
Mediapartner: Sleutelstad
Output: een onderzoeksartikel
Bedrag: € 1.430

Dit onderzoek neemt huurcontracten van studenten onder de loep, om te zien hoe het gesteld is met hun huurrechten in Leiden. In de huidige woningmarkt hebben verhuurders het voor het zeggen, en zullen huurders slechte contracten niet snel aanvechten. Dat geldt nog meer voor internationale studenten. Een analyse van de contracten laat zien of huurcontracten binnen de lijntjes van de wet kleuren, en wat de kwetsbaarheden zijn.

Maker: Anoushka Kloosterman
Mediapartner: Mare
Output: een onderzoeksartikel (of meer)
Bedrag: € 7.425

Voor dit onderzoek wil ik de Leidse vergrijzing onderzoeken met een data-analyse. Hoe komt het dat de vergrijzing in Leiden sterker is dan in andere steden? Hoeveel van de alleroudsten van Leiden - mensen boven de 85 - wonen nog zelfstandig? Wat heeft dat voor gevolgen? En wordt er rekening gehouden met de nieuwe behoeftes van deze nieuwe ouderen?
Dit project resulteert in vier grote onderzoeksverhalen in de krant en op de site van het Leidsch Dagblad.

Maker: Suzanne Bremmers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een vierdelige serie onderzoeksartikelen
Bedrag: € 13.125

Fotograaf Koen Suidgeest onderzoekt de veelbesproken maar vaak onzichtbare diversiteit in Leiden. Onze regio staat bekend om haar internationale karakter en de statistieken beamen dat: maar liefst een derde van alle inwoners heeft een migratieachtergrond. Maar dat zien we niet altijd terug in het dagelijkse leven. Veel groepen leven op eilandjes en zijn nagenoeg onbekend. Suidgeest geeft ze een podium door een jaar lang elke vrijdag één of enkele foto’s en een begeleidende tekst te publiceren van inwoners met steeds een andere culturele achtergrond of nationaliteit.

Maker: Koen Suidgeest

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een jaar lang wekelijks twee pagina's in de krant
Bedrag: € 15.575

In 2019 presenteerde het Leidse college het nieuwe armoedebeleid. Maatwerk was daarbij het centrale thema. Generieke regelingen zoals bijvoorbeeld de declaratieregeling werden afgeschaft. Het gemeentebestuur zette in op de sociale wijkteams, met maatwerkbudget en snelle hulp bij schulden. Podcastmakers Andy Clark en Gerry van Bakel maakten twee jaar geleden de podcastserie 'Geen rooie cent' over armoede in Leiden. Nu is het tijd om terug te gaan naar een aantal gesprekspartners van toen.
Ons onderzoek spitst zich toe op de vraag: wat is er van het nieuwe armoedebeleid terechtgekomen? Heeft het extra geld gekost of juist geld opgeleverd? Is het aantal mensen dat in armoede leeft veranderd? En speelt het thema armoede een rol bij de aankomende gemeenteraadsverkiezingen?

Makers: Andy Clark en Gerry van Bakel

Mediapartner: Sleutelstad

Output: vier podcasts met geschreven portretten voor op de website, en een radiodocumentaire plus artikel
Bedrag: € 11.440

In dit project doen docenten en studenten uit vijf verschillende universitaire opleidingen onderzoek. Samen schrijven ze de bouwstenen voor een nieuwe geschiedenis van de Leidse media: van stadsomroeper tot stadsomroep Sleutelstad. En over een van de oudste kranten ter wereld, de Leydsche Courant (1688-1992), de wereldberoemde Gazette de Leyde en het huidige Leidse medialandschap. Wie schreven en schrijven, lazen en lezen het nieuws in deze Kennisstad? Hoe veranderen de functies en normen van de journalistiek? Wie waren die journalisten en wie was de eerste Leidse vrouwelijke journalist? Vanuit welke Leidse gebouwen en straten opereerden zij? Wat droegen en dragen lokale media bij aan de democratie? Heeft lokale journalistiek toekomst?
Alle verhalen komen samen op 3 november 2022, de Dag van de Leidse journalistiek: een publiekssymposium, en een speciale krant, de Gazette van Leiden, voor alle Leidsch Dagbladabonnees, Leidenaren en geïnteresseerden. Er is een (blijvende) Journalistiekstadswandeling voor alle deelnemers van diverse symposia en de P.J. Bloklezing. In de aanloop naar deze dag zijn er een serie podcasts (samen met Omroep Sleutelstad), enkele artikelen in het Leidsch Dagblad, een pop-up tentoonstelling in de UB Leiden en enkele openbare lezingen in samenwerking met UB/Erfgoed Leiden (december 2021-november 2022).

Projectleiding: Jaap de Jong en Garrelt Verhoeven

Mediapartners: Leidsch Dagblad en Sleutelstad

Output: een speciale krant, een serie podcasts, enkele artikelen, etc.
Bedrag: € 10.000

Op 16 maart 2022 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Naast een moment om vooruit de blikken op de komende vier jaar, is dit hét moment om kritisch terug te blikken op de afgelopen raadsperiode. Wat hebben de partijen bereikt? Welke besluiten hebben het niet gehaald en welke partijen zijn daarvoor verantwoordelijk? En welke omstreden besluiten haalden juist wel een meerderheid en zorgen nu voor onrust in de stad?
In een dagelijks televisieprogramma op Sleutelstad TV worden alle Leidse lijsttrekkers in de dagen voor de verkiezingen geïnterviewd door politiek verslaggever IJsbrand Terpstra.

Maker: IJsbrand Terpstra

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een twaalfdelige serie tv-programma's.
Bedrag: € 7.280

In het radioprogramma ‘Politieke Avondvitaminen’ praten de presentatoren iedere week met twee lokale politieke partijen over een lokaal ‘probleem’. Inwoners uit Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest en Wassenaar kunnen de redactie van Unity.NU laten weten waar ze tegenaan lopen binnen hun gemeente. De inwoner wordt uitgenodigd om in de studio het probleem voor te leggen aan twee politici. Hierover gaan de presentatoren met hun gasten in gesprek. Waar mogelijk wordt er ook een deskundige uitgenodigd. Het doel is om zaken die aandacht nodig hebben onder de aandacht te brengen, bespreekbaar te maken, op de politieke agenda te krijgen en waar mogelijk ook op te lossen.
Het programma wordt iedere woensdagavond tussen 21.00 en 22.00 uur live uitgezonden op de radio bij de streekomroep Unity.NU en is via kijkradio ook te zien op televisie en online op www.unity.nu.
Fragmenten uit het programma vormen een samenvatting en worden herhaald op TV en komen online beschikbaar. Deze fragmenten worden ook via Social Media gedeeld.

Makers: Rudo Slappendel, Ties van Kesteren, Brigit Disseldorp, Joyce van Meurs

Mediapartner: Unity.NU

Output: een twintigdelige serie radioprogramma's.
Bedrag: € 9.800

In december 2020 is in Leiden het bedelverbod ingevoerd. In vele gebieden in de binnenstad is het verboden om te bedelen. Als er in een verboden gebied toch gebedeld wordt, loopt de bedelaar het risico een boete van zo’n 95 euro te ontvangen. Zodoende wil de gemeente overlast door bedelaars terugdringen en ervoor zorgen dat dit beter te handhaven is. Een jaar na de invoering stellen wij de vraag: werkt het bedelverbod in Leiden? Om deze vraag te beantwoorden gaan we met verschillende partijen in gesprek, om zo goed mogelijk alle kanten van dit verhaal te belichten. Verder oordeelde het EHRM dit jaar dat het Zwitserse bedelverbod in strijd is met de rechten van de mens; een uitspraak die volgens het EHRM ook voor de Nederlandse rechtsorde van belang is. Hiermee is dit actuele onderwerp niet alleen relevant voor de Leidse, maar ook de Nederlandse maatschappij. Om die reden belichten wij bij de beantwoording van deze vraag dan ook zoveel mogelijk verschillende invalshoeken.

Makers: Elodie Harreman, Ralph van Houte, Rick van Gelder en Marciëlle van der Kraan

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een achtergrondartikel
Bedrag: € 500

Elsa Kannekens, Jessie Eickhoff en Sofie Bongers (studenten Journalistiek en Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden) schrijven voor Sleutelstad een onderzoeksartikel. Binnen dit artikel gaan wij in op de invloed van gender op de ruimtelijke indeling van de stad Leiden. We onderzoeken of je in Leiden terugziet dat er meer vrouwen dan mannen wonen aan de hand van de volgende onderzoeksvraag: “Moet de ruimtelijke indeling van Leiden meer ingericht worden op vrouwen en zo ja, hoe?”
In ons achtergrondartikel laten we verschillende bronnen aan het woord om deze vraag te beantwoorden. We spreken met een stadshistoricus, een planoloog, de gemeente en de voorzitter van de Feminist Evolution Leiden. Door het onderwerp via verschillende invalshoeken te belichten, geven wij antwoord op onze onderzoeksvraag.
In ons audiofragment maken we een stadswandeling door Leiden met een planoloog. Hierbij stippen we herkenbare punten in Leiden aan waar duidelijk vrouwelijke kenmerken of verbeterpunten naar voren komen. We ondersteunen dit audiofragment met foto’s zodat Leidenaren de punten ook herkennen.

Makers: Elsa Kannekens, Jessie Eickhoff en Sofie Bongers

Mediapartner: Sleutelstad
Output: achtergrondartikel met audiofragment
Bedrag: € 500

Journalisten hebben in toenemende mate te maken met agressie (intimidatie, bedreiging, mishandeling, enz.), zowel online als offline. De NOS heeft bijvoorbeeld afgelopen jaar na aanhoudende bedreigingen de logo’s van haar satellietwagens gehaald en afgelopen jaarwisseling is een Leidse journalist bekogeld met vuurwerk. Agressie tegen journalisten gebeurt niet alleen op landelijk niveau, maar heeft ook impact op de lokale journalistiek.
In het landelijk nieuws is er steeds meer aandacht voor agressie richting journalisten in het algemeen. Uit onderzoek in opdracht van PersVeilig blijkt dat 8 op de 10 journalisten ervaring heeft met geweld of bedreiging tijdens hun werkzaamheden. Ons onderzoek kijkt naar de gevolgen die deze trend heeft op de Leidse journalisten. Worden lokale journalisten bijvoorbeeld voorbereid op online en offline agressie en in hoeverre is er ruimte voor nazorg na incidenten?
Ons eindproduct is een geschreven artikel met een audioreportage die gepubliceerd wordt bij Sleutelstad. In het artikel behandelen we de bevindingen naar aanleiding van een vragenlijst die verspreid wordt onder Leidse journalisten. Daarnaast komen ook incidenten waarmee journalisten in aanraking zijn geweest aan het licht. Voor de audioreportage zijn we aanwezig bij een cursus van PersVeilig en komen Leidse lokale journalisten aan het woord.

Makers: Vera Brouwer, Edo van Rossum, Valerie Vocking, Stijn Goossens
Mediapartner: Sleutelstad
Output: achtergrondartikel met een audioreportage
Bedrag: € 500

Als er iets is wat de coronacrisis heeft laten zien, is het dat Nederland niet zonder goed functionerende ziekenhuizen kan. De zorgvraag neemt toe - blijkt uit onderzoek van het CBS (2020) - terwijl de zorgsector veel ziekteverzuim kent en veel medewerkers vertrekken. Personeelstekorten in ziekenhuizen vormen zodoende een serieus probleem; zeker in regio Leiden. Voorgaande jaren is af en toe gepubliceerd over de tekorten in LUMC en Alrijne, maar met name in de vorm van ‘vlugge’ nieuwsitems. Diepgravend journalistiek onderzoek rondom de personeelstekorten en de impact hiervan op medewerkers, patiënten en de Leidse regio in het algemeen, is tot dusver uitgebleven. Dit, terwijl de Leidse (kennis)economie sterk leunt op de gezondheidszorg. Kortom: landelijk een actueel thema, regionaal uiterst relevant, maar nog onderbelicht. Dé aanleiding om de Leidse ‘ziekenhuiswereld’ in te duiken met de prangende vraag: Wat is de staat van de personeelstekorten in de Leidse ziekenhuizen en welke concrete gevolgen hebben deze tekorten voor medewerkers en patiënten? We zullen allereerst de staat van de personeelstekorten onder de loep nemen en de genoemde ziekenhuizen onderling vergelijken, om vervolgens de concrete gevolgen hiervan voor medewerkers en patiënten te onderzoeken. Dit resulteert in een publicatie voor Sleutelstad, in de vorm van een artikel en een audiofragment.

Makers: Audrey de Ridder, Rosa Hordijk en Sara Visser
Mediapartner: Sleutelstad
Output: uitgebreid artikel en een audiofragment
Bedrag: € 500

De 'Hier alleen pinnen' stickers vliegen je om de oren. Voor veel mensen is het al normaal geworden om alleen met pinpas, telefoon of smartwatch te betalen, maar er zijn ook mensen die er last van hebben. Een muntje voor de straatkrantverkoper, een bijdrage aan de collectant en de fooi in de horeca is er vaak niet meer bij. Met dit project onderzoeken wij de gevolgen van het verdwijnen van cash geld voor de mensen die daar juist baat bij hebben. Wij willen ook onderzoeken waarom bepaalde ondernemingen alleen maar cash geld aannemen. In een multimediaal journalistiek artikel, met een deel audio in de vorm van een voxpop, brengen wij deze ontwikkeling in kaart.

Makers: Julia Schipper, Donya Groen, Daphne Stolwijk en Isabelle Huizing
Mediapartner: Sleutelstad
Output: multimediaal artikel
Bedrag: € 500

Het verkeer binnen de Leidse singels is hectisch. Verkeersongevallen in Leiden zijn allesbehalve zeldzaam en binnenkort komt er in het Leidse verkeer wellicht een nieuwe speler bij: de deelscooter. Felyx heeft plannen om naar Leiden te komen, maar wat betekent dat voor het verkeer in Leiden. Is Leiden wel klaar voor de nieuwe elektrische voertuigen? Of probeert de gemeente deze juist te weren? En wat betekent dit voor de omgeving, waar fietsers noch voetgangers de ruimte hebben om zich te verplaatsen. Om dat te onderzoeken spreken wij met de gemeente Leiden, de gemeente Haarlem, Felyx, Leidse buschauffeurs, een cityplanner en hoogleraar urban studies.

Makers: Menno Waebeke, Kim Bergsma, Daphne Nietfeld, Tomas Dollar
Mediapartner: Sleutelstad
Output: artikel en audiofragment
Bedrag: € 500

Het doel van dit project is om een diepgaand onderzoek te doen rondom Leiden City of Science Europe 2022. Hierbij maken we op elk onderdeel een vergelijking met de ervaringen van de Europese Culturele Hoofdstad Leeuwarden-Fryslân 2018. Zo was er in Leeuwarden geen geld om de culturele sector te ondersteunen nadat het jaar 2018 voorbij was. Ook vielen kosten hoger uit dan verwacht. Tegelijkertijd gaf de organisatie ruimschoots de bewoners en de verschillende gemeenschappen de kans op hun eigen manier hun eigen steentje bij te dragen. Centraal staat of Leiden 2022 deze fouten kan voorkomen en de successen van Leeuwarden kan evenaren. Deze inzichten worden vervolgens vertaald naar een online nieuwsartikel en een radio-item.

Makers: Freek Haije, Elisabeth Brugman en David van Benthem
Mediapartner: Sleutelstad
Output: een online nieuwsartikel en een radio-item
Bedrag: € 500

‘Steeds meer Nederlanders promoveren’, kopte de Volkskrant onlangs. Het aantal PhD-studenten is in dertig jaar tijd meer dan verdubbeld, terwijl er nauwelijks vaste banen zijn voor gepromoveerden. De Leidse onderzoekers Ingeborg Meijer en Inge van der Weijden concludeerden in 2017 al dat meer dan een derde van de Leidse promovendi groot risico op psychische klachten loopt. Veertig procent van de Nederlandse promovendi overweegt zelfs te stoppen, concludeert Promovendi Netwerk Nederland op basis van hun onlangs verschenen onderzoek.
En toch, ondanks al deze onheilspellende berichten, overweeg ik zoals zovelen de stap te zetten naar een PhD in Geschiedenis. Ik droom immers van een carrière in de wetenschap en zonder PhD is die carrière uitgesloten. Het is een bar vooruitzicht zonder garantie dat ik daadwerkelijk aan een academische baan kom. Is het de moeite wel waard? Met deze podcast duik ik dieper in de wereld van de PhD’s met als doel de knoop door te hakken: ga ik ervoor of kies ik eieren voor mijn geld?

Maker: Fenna IJtsma

Mediapartner: Mare

Output: zesdelige podcast

Bedrag: € 3.910

Het Bio Science Park is een interessante kapstok voor financieel-economische verdieping en een nieuwe vorm van 'het Leidse mandje'. De output bestaat uit een maandenlange productie van o.a. dagelijks nieuws over ontwikkelingen op BSP, grotere verhalen over kapitaalstromen, een inhoudelijke bedrijvenportrettenserie en berichten die de hoeveelheid BSP-patenten in kaart brengen. Daarnaast wordt een aandelenwidget ontwikkeld voor alleen in Leiden aanwezige beursfondsen (bijvoorbeeld Janssen, Pharming, Galapagos, Airbus en eigenlijk ook gewoon Heineken) en die krijgt een plek op de homepage van Leidschdagblad.nl

Makers: GerBen van 't Hek, Martijn de Meulder en Coen Polack

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: serie wekelijkse profielen, dagelijkse berichten, onderzoeksverhalen en een aandelenwidget

Bedrag: € 28.720

Leiden is de op één na waterigste stad van Nederland, maar ook een van de meest versteende. En dat terwijl een paar kilometer verderop de zeespiegel stijgt, en we steeds vaker super-slagregens kunnen verwachten. Moeten we ons gaan voorbereiden op natte voeten?
Fotograaf en schrijver maken samen een 'Reisje langs de Rijn', voor een veelzijdig portret van de oude, versteende rivier. We onderzoeken hoe de rivier de stad heeft gevormd en andersom, brengen in kaart waar nu al knelpunten zitten, en verkennen de dreiging van de toekomst. We willen weten hoe bestuurders, beheerders en wetenschappers ernaar kijken, maar duiken ook in de belevingswereld van de 'gewone' Leidenaar. Het gezin dat op vijftig centimeter van de waterspiegel televisie kijkt, de kok die zijn zalm staat te bereiden met slechts een enkele muur tussen hem en het water in: dit zijn uiteindelijk de mensen om wie het gaat.
We maken een vierdelig dubbelportret, dat de Leidenaar op een nieuwe manier naar het schijnbaar zo vanzelfsprekende water laat kijken. Woord en beeld zijn gelijkwaardig en werken op verrassende manieren op elkaar in.

Makers: Rob Overmeer en Afke van der Toolen

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: vierdelig dubbelportret

Bedrag: € 24.893

Het publiek wordt in de media doodgegooid met cijfers. Maar de slordige duiding van die cijfers zorgt vaak voor misverstanden en verkeerde beeldvorming. Dat geldt ook in Leiden – of het nu gaat om criminaliteit, kosten van sportvelden of de wildgroei van kapperszaken.
De rubriek ‘EVEN NAREKENEN’ neemt elke week de cijfers over één onderwerp onder de loep en biedt helderheid. Soms wordt dit een diepgaande factcheck bij een bestaande controverse. Vaker zal de rubriek een nog onopgemerkte trend signaleren – of een denk- of rekenfout rond cijfers over een actuele kwestie.
De publicatie bestaat vooral uit leesbare tekst op de website van Sleutelstad, met vaak een verhelderende tabel of grafiek. Daarnaast worden de bevindingen ook geregeld gepresenteerd in een radio- of TV-uitzending van Sleutelstad.

Maker: Frank Steenkamp

Mediapartner: Sleutelstad

Output: twintigdelige serie

Bedrag: € 13.000

In Leiden wonen zo’n dertig mensen zonder documenten. Voorheen konden ze terecht bij de bed-, bad- en broodvoorziening, maar deze is gesloten. Een Landelijke Vreemdelingen Voorziening in Rotterdam zou meer toekomstperspectief bieden, maar de drie uitgeprocedeerde asielzoekers die hier naartoe zijn gegaan, zijn alweer terug. De anderen wilden om verschillende redenen niet naar Rotterdam.

Voor een serie artikelen in het Leidsch Dagblad willen we zes ongedocumenteerden volgen. Wie zijn deze mensen? Wat doen ze de hele dag in Leiden? Hoe zorgen ze voor zichzelf? Wat voor gezondheidsgevolgen heeft het leven op straat? Bij wie krijgen ze medische hulp? Bij wie psychische hulp? Hoe zien ze hun toekomst?

Het gaat om een samenwerking tussen journalist Suzanne Bremmers en de stadsfotograaf van Leiden Leonie van der Helm. In het Leidsch Dagblad wordt de ongedocumenteerde zowel in woord als in beeld geportretteerd. We willen de ongedocumenteerden meerdere malen interviewen en fotograferen, zodat een goed beeld ontstaat van het leven van deze mensen. Daarbij onderzoekt Suzanne Bremmers de gezondheid en zorg die beschikbaar is voor deze groep.

Makers: Suzanne Bremmers en Leonie van der Helm

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: zesdelige serie portretten in woord en beeld

Bedrag: € 5.580

‘Hello Leiden’ is een TV- & online programma speciaal voor en door nieuwkomers in Leiden. Elke week maken twee gasten kennis met de stad Leiden en elkaar, in een interessant kruisgesprek in het Engels (met Nederlandse ondertiteling). De sprekers zijn student, vluchteling of expat; allen hebben gemeen dat ze nieuw in Leiden zijn.
De drijvende kracht en presentator van dit vernieuwende format is Zamira Abassanova. Zij is een gevluchte journaliste, geboren in Armenië en opgegroeid in Azerbaijan met werkervaring in de USA, UK en Nederland. In 2019 ontving ze de ‘Young Woman of the Year Award’ van de UNHCR in de UK. Abassanova is een journaliste, prominent lid van het ICORN-bestuur in het kader van het programma voor kunstenaars en journalisten in ballingschap. Haar is recentelijk een verblijfsvergunning toegekend om in Leiden te blijven.
Het project is ontwikkeld in samenwerking met Jaap de Jong, hoogleraar journalistiek aan de Universiteit Leiden, Sleutelstad en een groep journalisten uit zowel Nederland als Azerbaijan en Pakistan.

Makers: Zamira Abassanova en Ole Chavannes

Mediapartner: Sleutelstad

Output: vier maanden lang een wekelijkse talkshow

Bedrag: € 15.640

Boukje van der Vos, Daphne Stolwijk en Mandy Meijer (studenten aan Universiteit Leiden bij de minor journalistiek en nieuwe media) werken bij radioprogramma Science071 bij Leiden Sleutelstad FM. In dit programma proberen we met korte rubriekjes en interviews met wetenschappers de wetenschap behapbaarder te maken voor de gewone Leidenaar. Sleutelstad is nu bezig met het opzetten van Sleutelstad TV en het leek ons drie leuk om een korte serie op te zetten die aansluit bij ons radioprogramma, maar dan met een net iets andere invalshoek en met beeld.
We willen een serie maken met 10 korte afleveringen waarbij we aan een Leidenaar de vraag stellen: Wat is iets dat jij hebt geleerd in het leven, wat je niet op school hebt geleerd? Vervolgens willen we met een voxpop in Leiden gaan rondvragen of mensen dit inderdaad niet op school hebben geleerd (uiteenlopend van vragen over belastingen, tot seksuologische en historische vragen). Vervolgens willen we dan een expert (een wetenschapper) interviewen die hier een achtergrond bij kan geven. Dit leek ons een leuk en dynamisch educatief programma dat aansluit bij ons radioprogramma waarin we de wetenschap willen vertalen voor de gewone Leidenaar. Bovendien kunnen we zo op een leuke manier taboes doorbreken.

Makers: Boukje van der Vos, Daphne Stolwijk en Mandy Meijer

Mediapartner: Sleutelstad

Output: tv-serie van tien afleveringen

Bedrag: € 500

Door de coronacrisis verliezen veel jongeren grip op het leven. Bij ruim 74% van alle jongeren vertaalt dit zich naar meer psychische klachten, zoals een burn-out of een depressie. Maar ook het aantal jongeren met een eetstoornis neemt toe. De wachtlijsten van de klinieken stromen over en de crisisafdelingen liggen voller dan ooit. Voor de crisis zag een ambulant hulpverlener van de Ursula kliniek in Leiden één iemand per week op de crisisafdeling, inmiddels zijn dit er vier. Op het hebben van een eetstoornis rest een flinke taboe. Door middel van mijn artikelen wil ik kenbaar maken dat dit probleem speelt, wil ik het bespreekbaar maken en handvatten aanbieden voor jongeren die zich herkennen in deze situatie.

Maker: Sarah Verhoog

Mediapartner: Mare

Output: enkele artikelen

Bedrag: € 500

Met de neergang van eerst V&D en niet lang daarna de gedroomde opvolger Hudson’s Bay is het duidelijk: Nederlandse winkelstraten zullen nooit meer hetzelfde zijn. Online winkelen heeft gezorgd voor een leegloop van winkelstraten en ooit alom aanwezige winkelketens die omvallen. Nu ook de economische gevolgen van de coronapandemie doordringen tot op winkelstraatniveau lijkt de volgende ronde failissementen aanstaande. Leidsch Dagblad brengt daarom de actuele staat van de Haarlemmerstraat in kaart. Van winkelpand tot winkelpand en duikt daarbij ook in het recente verleden. Heb je als winkelier nog wel toekomst? Het is een verhaal met grote maatschappelijke en economische relevantie dat we op microniveau willen vertellen.
Door goed naar data te kijken en de trends die daaruit naar voren komen, willen we ook een blik in de toekomst van de Haarlemmerstraat werpen. Hoe zou de belangrijkste winkelstraat van Leiden er over 25 jaar bijliggen?

Makers: Nina Eshuis, Gertjan van Geen, Gerben van 't Hek, Coen Polack

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: 4 grote krantenproducties

Bedrag: € 24.714

Leiden heeft een ruim aanbod aan scholen, zowel reguliere als speciale. Voor de meeste leerlingen is er dus wel onderwijs mogelijk, maar helemaal passend is het niet. Vooral de reguliere scholen bieden nu nog te veel van hetzelfde aan. ‘Passend onderwijs’ richt zich in de praktijk meer op de ‘problemen’ van leerlingen dan op hun potenties, kwaliteiten en intrinsieke motivatie.
Kennisstad Leiden bruist tegelijkertijd van de initiatieven om onderwijs te vernieuwen en te verbeteren. Zoals het Leiden Education Fieldlab, MBO Univercity - waar vroegtijdig schoolverlaters toch verder kunnen leren, het Leo Kannercollege - een middelbare school voor leerlingen met een vorm van autisme, het Leids Initiatief voor Educatie, Dadakademia - een academie voor kunst & filosofie, Agora – een middelbare school waarin ieder kind zijn eigen leerroute heeft….
Maar bieden deze nieuwe initiatieven blijvend soelaas? Geven ze de leerlingen die thuis zitten straks de kans om te leren? En geven ze ook leerlingen op school die niet op de goede plek zitten, de kans om zich te ontwikkelen op een manier die bij hen past?

Makers documentaireserie: Jan Stap en René Lamers, begeleidende artikelen: Reanne van Kleef

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een driedelige tv-documentaireserie en begeleidende artikelen

Bedrag: € 22.085

Leiden heeft momenteel een college van GroenLinks, PvdA en D66 dat er ambitieuze klimaatdoelen op na houdt. Nu dit college op de helft van de huidige raadsperiode is, wil dit onderzoek een beeld geven hoe het in Leiden staat met de verduurzaming van woningen. Gaat het snel genoeg? Worden ambities waargemaakt? Leiden wordt vergeleken met landelijke data, maar ook met een soortgelijke andere stad. Vanaf 2016 zijn er elf wijkambassadeurs die, verdeeld over elf Leidse wijken, voorlichting en advies geven aan bewoners uit hun wijk over hoe zij hun huis kunnen verduurzamen. Als geen ander weten zij waar Leidenaren tegenaan lopen als zij hun huis willen verduurzamen.
Dit onderzoek mondt uit in twee grote nieuwsartikelen en een serie. Voor de nieuwsartikelen worden de elf wijkambassadeurs geïnterviewd en wordt onderzocht hoe Leiden het doet op het gebied van duurzame woningen aan de hand van data van Leiden in cijfers van de gemeente Leiden. Daarnaast worden de twee duurzaamheidswethouders geïnterviewd zodat zij hun ambities kunnen verdedigen. Tot slot wordt een serie gemaakt van zes tot acht voorbeelden van (pogingen tot) verduurzaming van woningen. Succesverhalen, maar ook voorbeelden die aantonen waar de moeilijkheden liggen.

Maker: Suzanne Bremmers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: twee grote nieuwsartikelen en een serie

Bedrag: € 13.240

Ap. Moes. Mo. In twee generaties tijd zijn er twee lettergrepen van hun voornamen afgegaan. Vijftig jaar geleden kwamen de eerste Marokkaanse gastarbeiders naar Nederland. In Leiden werden zij de grootste groep na-oorlogse immigranten. Een groep die het vaakst het nieuws haalde, maar waarvan we eigenlijk niet veel weten.
De levensloop van deze groep Leidenaars, dit stukje moderne stadsgeschiedenis, willen wij in kaart brengen. Van hun migratiegeschiedenis, tot hun al dan niet moeizaam verlopen integratie, de kansen die ze hebben gekregen en gegrepen, de problemen die ze ondervonden, de bijdrage van deze groep aan Leiden, maar ook de heimwee, de twijfels, de geloofstwisten, de culturele hobbels, de Hollandisering van het nageslacht en de verschillen die daardoor ontstonden tussen de eerste, tweede, en derde generaties. Generaties die allemaal hun eigen strijd leveren om hun weg in Leiden te vinden.
Deze wegen, die de Heruers, Filemons en Labrujeres een paar eeuwen eerder volgden, willen wij beschrijven aan de hand van onderzoeken en cijfers en veel gesprekken met eerste, tweede en derde generatie Leidse Marokkanen. We gaan de verhalen ook zoeken bij de vrouwen. Met name de eerste generatie vrouwen is een groep die zelden is gehoord.

Makers: Marijn Kramp en Yassamine El Kajdouhi

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een verhalenreeks (achtergrondverhalen, nieuwsberichten, portretten en interviews) met uitgebreide social media posts

Bedrag: € 12.770

Een serie onderzoeksjournalistieke artikelen, interviews met hoofdrolspelers en portretten van Chinese studenten, PHD’s en wetenschappelijk personeel. De hoofdartikelen moeten inzicht geven in hoe de samenwerking tussen de universiteit en China er nu voorstaat, zich ontwikkelt en hoe eventuele risico’s zijn afgedekt. Het project is een co-productie tussen Chinadeskundige Fred Sengers en het Leidsch Dagblad.
 

Maker: Fred Sengers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een serie artikelen, interviews en portretten

Bedrag: € 9.080

Sinds april 2019 verstrekt de gemeente geen parkeervergunningen meer aan de bewoners van de Lammenschansdriehoek. Vooral de studenten en starters wonend in de studentenflats (Y)ours aan het Omegaplein bij de Lammenschansweg zijn de dupe. Als alternatief van de ingetrokken parkeervergunningen zouden zij hun auto in de garage onder een zustergebouw mogen parkeren, maar dat gebouw is nog lang niet af. Nu worden zij erop gewezen gebruik te kunnen maken van de parkeergarage Parking Leiden Lammenschans, een in november 2019 geopende parkeergarage, grenzend aan het station met plek voor 350 auto’s. Weliswaar tegen een gereduceerd tarief, maar waar de bewoners voor een vergunning eerst €50,- per jaar betaalden, betalen zij nu minstens €35,- per maand voor een parkeerplek in de garage – een verzesvoudiging van de parkeerkosten.
Werkt het nieuwe parkeerbeleid van de gemeente in de Lammenschansdriehoek?

Makers: Eline Bouma, Maxime Groot, Sophia van den Hoek, Nina Winkel

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een online artikel en een radioreportage

Bedrag: € 500*

Voor een publicatie bij de Leidse lokale omroep Sleutelstad gaan wij, vier studenten van de masteropleiding Journalistiek en Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden, onderzoek doen naar de verkeerssituatie van het kruispunt op de Hogewoerd(sebrug) / Steenschuur. Dit kruispunt is in 2005 heringericht volgens het ‘shared space’ concept. Dit concept is gebaseerd op het idee om ‘verkeerssituaties [te] reguleren op basis van eigen verantwoordelijkheid van mensen, in plaats van regels en verkeersborden’, volgens het Kenniscentrum Shared Space.
IndeBuurt.nl noemt het als een van de meest onoverzichtelijke kruispunten van Leiden. En dat terwijl het onderdeel is van een van de hoofdfietsroutes van Leiden.
Is het kruispunt Hogewoerd(sebrug) / Steenschuur veilig of onveilig? En algemener: hoe verkeersveilig is 'shared space' eigenlijk?

Makers: Indah Sparreboom, Marijke van Broekhoven, Laurens Stade, Mike van Weert

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een radioreportage en een online artikel

Bedrag: € 500*

Naast de nieuwbouwwijk Roomburg ligt een recreatiegebied waar kinderen spelen, wielrenners fietsen en groepjes picknicken. Wat zich hier onder het groene gras afspeelt is voor veel Leidenaren een raadsel. Onder dit onschuldig ogende heuvellandschap, wat in de volksmond ‘de Bult’ is gaan heten, liggen metershoge stapels huishoudelijk en industrieel afval. Tussen 1964 en 1977 was dit namelijk een vuilstortplaats. Om de veiligheid van de bewoners van de wijk Roomburg te garanderen wordt sinds de bouw van de wijk het grondwater weggepompt onder de Bult, zodat er geen schadelijke stoffen vrijkomen. In 2018 kwam de gemeente met plannen om hiermee te stoppen. De reden: volgens jaarlijkse metingen is het grondwater niet schadelijk. Bovendien scheelt het stoppen met pompen de Gemeente Leiden € 90.000 per jaar. De bewoners waren het niet eens met de plannen van de gemeente en eisten een second opinion. Twee jaar na het voorstel is er nog niets over deze ‘second opinion’ bekend en wordt het grondwater nog steeds weggepompt. Hoe komt dit en waarom is er zo weinig berichtgeving vanuit de gemeente? En wat vinden de omwonenden hiervan?

Makers: Jessica Rijsdijk, Maaike Reinhoudt, Anne Vorwald, Evelien Schreurs

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een radioreportage en een online artikel

Bedrag: € 500*

Wie voor een dubbeltje geboren wordt, wordt nooit een kwartje. Een van de naarste gezegdes uit de Nederlandse taal. Maar zit er een kern van waarheid in? Armoede, werkeloosheid, afhankelijkheid van uitkeringen, schuldenproblematiek, geweld en misbruik worden vaak van generatie op generatie doorgegeven. Hoe doorbreek je patronen? Geef je mensen echt nieuwe kansen? Hoe trek je mensen uit een uitkering, hoe verleid je ze uit hun huis te komen en laat je ze stappen zetten in de richting van deelnemen aan de maatschappij? En wat helpt dan? Een steuntje in de rug of een regelrechte schop onder iemands kont? Maatwerk is het sleutelwoord, maar betekent dat een sociaal werker voor iedereen?
Na een aanbesteding in het sociaal domein zijn per 1 juli 2020 drie organisaties aangesteld die verantwoordelijk zijn voor het welzijnswerk in de stad: SOL (Stichting Opgroeiend Leren), Incluzio en BuZz. Andy Clark en Gerry van Bakel nemen vanaf november hun intrek in het hoofdkwartier van BuZz, de Buurtontmoetingsplek (BOP) in Leiden-Zuidwest. We gaan op ‘veld’onderzoek. Kan BuZz daar het verschil maken? Wat wordt er in de wijk in beweging gezet? Wat vinden de wijkbewoners van de BuZz-ers? Voelen ze zich gehoord en gezien?

Makers: Gerry van Bakel, Andy Clark

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een zesdelige podcastserie met online artikelen en social media posts

Bedrag: € 12.480

Leiden en de coronamarathon. Zeven maanden lang een wekelijkse grondige analyse en duiding van cijfers die de burger zicht geeft op de actuele trend in Leiden en omstreken, plus oorzaken en gevolgen. Plus zes grotere producties over de vraag hoe de zorg in de regio het virus onder de duim krijgt.

Maker: Frank Steenkamp

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een wekelijkse serie trendberichten en zes grotere producties

Bedrag: € 20.280

Wijkverenigingen zijn een onmisbaar onderdeel van de stad. Dat zegt de gemeente Leiden tegen wie het maar wil horen: ze zijn belangrijke gesprekspartners bij gebiedsontwikkelingen en zijn de oren en ogen van de wijk. Maar welke invloed hebben de 34 Leidse wijkverenigingen in de praktijk? En hoe worden de standpunten van een vereniging bepaald?
Dat onderzoeken journalisten IJsbrand Terpstra en Reanne van Kleef door de publicaties van wijkverenigingen over de afgelopen twee jaar te analyseren. Op basis daarvan worden vier wijkverenigingen geselecteerd. Daarbij wordt de interne besluitvorming nader bekeken en wordt duidelijk op welke manier die verenigingen invloed hebben gehad op politieke besluitvorming.
Dit onderzoek leidt tot drie achtergrondartikelen op Sleutelstad. Daarnaast vindt er een afsluitend ronde-tafeldebat plaats op Sleutelstad TV, waarbij de uitkomsten van het onderzoek worden besproken met wijkverenigingen, raadsleden en de wethouder.

Maker: IJsbrand Terpstra en Reanne van Kleef

Mediapartner: Sleutelstad

Output: drie achtergrondartikelen en een tv-debat

Bedrag: € 17.875

Jarenlang bestond het niet; althans niet op Nederlandse kaarten. Op Russische kaarten stond het gewoon aangegeven: vliegveld Valkenburg. Sinds 2006 is het niet meer functioneel, maar veel gebouwen en sporen vertellen nu nog over het gebruik als vliegveld. Sporen die een eigen verhaal vertellen en worden vastgelegd aan de vooravond van een ingrijpende verandering: vanaf 2022 start de bouw van 5.600 nieuwbouwwoningen op het complex.
De vijfdelige documentaire vertelt het verhaal van vliegveld Valkenburg zoals het niet eerder is verteld, over fysieke sporen en de historische gelaagdheid van het terrein. De verhalen van die sporen worden verteld door mensen die op het vliegveld hebben gewerkt. Hoe gebouwen uit de Tweede Wereldoorlog werden hergebruikt in de Koude Oorlog en welke functies ze nu nog vervullen. Het verdwenen vliegveld doet verslag van de zoektocht naar deze sporen en de verhalen erachter, om deze vast te leggen voor toekomstige generaties.

Makers: Kleef & Koop en Ruurd Kok

Mediapartner: Omroep West

Output: vijfdelige documentaireserie

Bedrag: € 5.000

Op volgorde van indiening

Eén op de tien kinderen in Nederland heeft jeugdzorg. In Leiden is dat aantal zelfs nog hoger. Maar de jeugdzorg kampt met grote financiële tekorten en als gevolg daarvan lange wachtlijsten. Bovendien is er een gebrek aan passend aanbod van jeugdzorg. Gemeenten in onze regio hebben hierdoor behoefte aan meer grip om de zorgvraag en de financiering te beheersen. Maar meer grip kan ook ontaarden in meer bureaucratie. En dat terwijl het doel van de Jeugdwet is om het kind en gezin centraal te stellen en om de hulpverleners meer ruimte te geven. De gemeenten in de Leidse regio willen de problemen aanpakken door anders te gaan inkopen, maar ingewijden vrezen dat dat de problemen niet gaat oplossen. Het zou zelfs averechts kunnen werken, ondanks de goede intenties van de gemeenten.
We gaan daarom op pad om te zoeken naar een perspectief waarbij het kind en de familie echt centraal staan. We zoeken antwoord op vragen als: Hoe bereik je dat perspectief? En hoe stuur je dat als overheid? Welke hoopgevende initiatieven zijn er in onze regio?

Makers: Jan Stap en René Lamers

Mediapartner: Sleutelstad

Output: 1 documentaire + 1 artikel (op de website)

Bedrag: € 22.085

De virus-estafette – een wekelijkse rubriek. De coronacrisis beheerst het nieuws. Alles lijkt even urgent en dat kan blikvernauwend werken. Daarom willen wij komend half jaar dieper graven: naar minder zichtbare gevolgen van deze crisis, naar de veerkracht van de Leidse regio en wat we daarvan kunnen leren. Een wekelijkse rubriek bij Sleutelstad FM. Om van de coronacrisis te leren, is verdiepende research nodig. Een onderstroom van systematisch zoeken naar onverwachte bijeffecten en verrassende nieuwe trends, vertaald in wekelijkse producties. Het draait om twee hoofdvragen.

• De impact op Leiden, ook op langere termijn. Blijft de thuiszorg overeind? Hoe overleven sport, cultuur, scholen en horeca? Wat gebeurt er met daklozen en de huizenmarkt? Hoeveel bedrijven vallen om, en blijft de werkloosheid binnen de perken? Het gaat ook om nieuwe kansen. Zoals de quantumsprong in online onderwijs: laat die blijvend sporen na?
• Wat draagt kennisstad Leiden bij aan oplossingen? Denk aan virusexperts en vaccinontwikkelaars: die gaan we volgen en vragen hoe we ons beter kunnen voorbereiden op een volgende crisis. Maar we kijken ook naar andere organisaties die uitwegen kunnen bieden.

Maker: Frank Steenkamp

Mediapartners: Sleutelstad en Omroep West

Output: wekelijkse rubriek (23 afleveringen) nieuwsverhalen en radio-items bij Sleutelstad + 3 beeldreportages bij Omroep West

Bedrag: € 16.840

Eenzaamheid is een groeiend probleem en de coronacrisis doet er voor veel eenzame mensen nog een schepje bovenop. Hoe gaan nieuwe zorg- en welzijnsorganisaties in Leiden om met eenzaamheid zoals die al bestond en is versterkt door de coronamaatregelen nu onderwijs op afstand is, thuiswerken voor veel mensen de norm is en uitgaans- en sportgelegenheden gesloten zijn. Er zijn ook kansen: nieuwe buurt- en burgerinitiatieven en mogelijkheden voor zorgaanbieders om samenhang te brengen in het aanbod.

In deze zesdelige podcastserie gaan podcastmakers Andy Clark en Gerry van Bakel op onderzoek in de wereld van de mensen die buiten de samenleving lijken te staan, die niet gezien worden, die niet meedoen. En hoe door de coronacrisis sommige mensen meer opgesloten raken en er voor anderen juist meer deuren opengaan. Moet de overheid in actie komen of moeten we het als samenleving vooral zelf doen?

Makers: Gerry van Bakel en Andy Clark

Mediapartner: Sleutelstad

Output: zesdelige podcastserie

Bedrag: € 10.530

Dit betreft een uitbreiding van het eerder gehonoreerde project 'Toekomst van daklozen in de Leidse regio'. De gemeente Leiden is pilotgemeente in het landelijk actieprogramma Dakloze jongeren. We kunnen die pilot de komende maanden volgen en verwerken in de podcast- en artikelenserie. Daarvoor is in deze aanvraag extra research- en productietijd begroot. Een tweede aspect waarvoor extra onderzoekstijd is aangevraagd: het uitdiepen van de verhaallijn van iemand die aan het begin van dakloosheid staat.

Makers: IJsbrand Terpstra en Jan van der Sluis

Mediapartner: Sleutelstad

Output: tiendelige podcastserie en artikelenreeks

Bedrag: € 2.925

(Op volgorde van indiening)

Hoe ziet de zorg er in 2030 uit voor de inwoners van Leiden? Door het toenemende personeelstekort in de zorg, de vergrijzing en de sluiting van een omliggend ziekenhuis zijn dit vragen die relevante antwoorden opleveren voor de inwoners van Leiden. Volgens het LUMC is het drukker geworden op de spoedeisende hulp in het LUMC door de sluiting van de acute zorg in Bronovo ziekenhuis in Den Haag. Maar hoe lang zijn de wachttijden? En wat is acceptabel?

In de thuiszorg is het personeelstekort hoog. Dat heeft gevolgen voor de zorg die mensen aangeboden krijgen als zij een organisatie kiezen die volledig wordt gedekt door de zorgverzekering. Wat is het aanbod in de thuiszorg en wat zijn de verschillen? Ook de situatie in verzorgingshuizen is sterk veranderd de afgelopen jaren. De kwaliteit van het verzorgingshuis staat onder druk door personeelstekorten. Met de zogenaamde ‘kwaliteitsgelden’ is vanuit de overheid vanaf 2017 miljoenen geïnvesteerd. Hoe ziet het leven er in een Leidse verzorgingshuis uit na de investeringen?Er zijn in de Leidse regio ook meer dan een dozijn verzorgingshuizen gesloten. Ouderen willen langer thuis wonen, maar het liefst in speciale, aangepast woningen. Wat wordt er gebouwd op het gebied van nieuwe woon-zorgvormen?

Maker: Suzanne Bremmers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een vierdelige serie krantenartikelen met achtergrond- en interviewverhalen voor op de site

Bedrag: € 12.600

Vanaf 2021 wordt elke gemeente in de Leidse regio zelf verantwoordelijk voor de opvang van dak- en thuislozen. In dit onderzoeksproject volgen journalisten Jan van der Sluis en IJsbrand Terpstra een jaar lang drie daklozen uit verschillende Leidse regiogemeenten die gebruik maken van maatschappelijke opvang. Gebaseerd op de ervaringen, vragen en problemen van de daklozen onderzoeken zij in de 10-delige podcast ‘Terug naar je eigen dorp’ hoe de betrokken overheden en instanties te werk gaan en met welk beeld van dakloosheid zij zich voorbereiden op deze verdere decentralisatie.

Makers: IJsbrand Terpstra & Jan van der Sluis

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een tiendelige podcastserie krantenartikelen en begeleidende achtergrondartikelen voor op de site

Bedrag: € 17.731,50

Leidsch Dagblad wil een ‘Woonitor’ ontwikkelen, waarin de interesse van de lezer in het thema wonen gekoppeld wordt aan gedetailleerde data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Op het gebied van wonen, de woningmarkt en de leefomgeving willen we de staat van de stad op wijkniveau letterlijk in kaart brengen.
Alles wat er maar te weten is over wonen, wordt gedetailleerd in de Woonitor gepresenteerd, met de kaart van Leiden als uitgangspunt. Dan hebben we het bijvoorbeeld over huizenprijzen, verhuisbewegingen, huurvoorraden, verkamering, criminaliteitscijfers, winkelvolumes, openbaar vervoer, scheefwonen, werkloosheid, stemgedrag, opleidingsniveau, luchtkwaliteit, demografische opbouw, fijnstof in de lucht, stikstof in de lucht, vlieglawaai, verkeerslawaai en nog veel meer.
Leidsch Dagblad zoekt voor dit project de inhoudelijke samenwerking met en het Leidse Urban Data Center van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). We willen de Woonitor uitwerken als software die binnen de website van Leidsch Dagblad te benaderen is. De gebruiker van de site heeft de mogelijkheid om verschillende informatie op de kaart te laten verschijnen. Relevante journalistieke artikelen rond de verschillende datasets worden overzichtelijk beschikbaar gemaakt in de omgeving van de Woonitor.

Makers: Coen Polack & Casper van den Broeck

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een publieke bètaversie van de Woonitor en tenminste vijf journalistieke producties

Bedrag: € 28.892

Aan de rand van Leiden is in veertig jaar een cluster van bioscience-bedrijven ontstaan dat werk biedt aan bijna 20.000 mensen: samen de grootste werkgever in de regio. Internationaal spelen ze een grote rol in medische innovaties. Als broedplaats kan Leiden bioscience de vergelijking met hightech campussen zoals die in Eindhoven doorstaan. En beleggers kennen nu het belang van Galapagos of Pharming.

Waaraan is dit succes te danken? Wat betekent de bioscience voor Leiden? En wie plukken er de vruchten van? Die vragen ga ik na grondige research behandelen in Leidsch Dagblad en universiteitsblad Mare.

In Mare komen kritische artikelen over:

1. Het prille begin: was het toeval of is er iets niet goed gedaan – en wat valt daarvan te leren?

2. De rol van de universiteit: ze leverde kennis, talent en financiële steun. Wat werkte het beste? Kan dat ook in andere vakgebieden?

3. Kreeg de uni er genoeg voor terug: financieel, wetenschappelijk of in het onderwijs?

Voor LD duik ik in de relatie met de stad. De gemeente maakte ruim baan en de middenstand, makelaars en aannemers profiteerden. Maar blijft de balans positief? Denk aan stijgende huizenprijzen en verkeersdrukte. Op de website van LD wordt de groei van de bioscience zichtbaar gemaakt. En we voegen een meningspeiling toe.

Maker: Frank Steenkamp

Mediapartners: Mare en Leidsch Dagblad

Output: een driedelige serie artikelen in Mare, een samengestelde productie in LD, webversies, online visualisatie en een online poll

Bedrag: € 13.700

Lokale raadsleden en wethouders hebben te maken met agressie, intimidatie en geweld. Een recent voorbeeld in de Leidse regio zijn de doodsbedreigingen aan het adres van raadslid Sonny Spek, nadat hij bij FvD vertrok. Op Twitter werd zichtbaar dat ook andere raadsleden uit de regio openlijk ervoor uitkwamen met de dood te zijn bedreigd. Dat roept vragen op: Op welke schaal hebben Leidse raadsleden te maken met bedreiging, intimidatie en geweld? En hoe wordt hiermee omgegaan? Heeft dit gevolgen voor de besluitvorming? Daarnaast wordt gekeken naar de daders: Is te achterhalen wie dit zijn? En hoever reikt het vangnet voor de raadsleden: worden de aanklagers ook daadwerkelijk vervolgd? Is er een verband tussen de aangiftebereidheid en wat de rechtspraak laat zien? In deze journalistieke productie gaat Jorien van der Keijl vanuit verschillende benaderingen, zowel binnen de lokale politiek als de rechtspraak, op zoek naar antwoorden.

Maker: Jorien van der Keijl

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: twee uitgebreide krantenartikelen plus online versies met interactieve grafieken

Bedrag: € 13.320 waarvan € 3.960 onvoorwaardelijk (voor onderzoek & enquête raadsleden) en € 9.360 voorwaardelijk (voor vervolgonderzoek, interviews & productie output). Tevens krijgt de maker een coachingstraject aangeboden

Aan de rand van het Bio Science Park ligt een gebied waarover grondeigenaar Universiteit Leiden al sinds 2008 met de gemeente Oegstgeest onderhandelt voor het realiseren van een nieuwe woonwijk: Nieuw Rhijngeest-Zuid. Achter de schermen wordt nog steeds stevig onderhandeld over het soort woningen dat in deze nieuwbouwwijk gaat komen. Hoeveel sociale woningen komen er? Hoeveel voor het middensegment? En welke ruimte krijgt de universiteit voor het bouwen van studentenwoningen?
In dit onderzoek maken journalisten Willemien Timmers en IJsbrand Terpstra een driedelige reconstructie over het ontstaan van de woonwijk Nieuw Rhijngeest-Zuid en de rol die de verschillende betrokken partijen daarin hebben gespeeld. Wat is de ontstaansgeschiedenis van deze nieuwe woonwijk? Waarom duurt het proces al meer dan tien jaar? En wie heeft het meeste invloed op wat er uiteindelijk gebouwd gaat worden?

Makers: IJsbrand Terpstra & Willemien Timmers

Mediapartners: Sleutelstad en Oegstgeester Courant

Output: drie artikelen, gelijktijdig te verschijnen in de Oegstgeester Courant en op Sleutelstad

Bedrag: € 7.901,50

(Op volgorde van indiening)

Vanaf 1 januari 2019 hoeven Leidse inwoners plastic niet gescheiden houden van het restafval. Leiden gaat volledig inzetten op het laten nascheiden van plastic, metaal en drankkartons (PMD) uit het restafval in een nieuwe installatie van Afvalverbranding Rijnmond (AVR) in Rotterdam. We willen gaan onderzoeken of dat wel een goed idee is. Temeer daar de buurgemeenten en de Leidse Universiteit juist inzetten op bronscheiding. Wat weegt zwaarder voor Leiden: het geld of het milieu? Volgens de gemeente kunnen met nascheiding van PMD hogere milieudoelstellingen dan nu behaald worden. Maar heeft Leiden wel serieus geprobeerd kunststofafval van huishoudens gescheiden in te zamelen? En is de kwaliteit van de nascheiding zodanig dat een goed recyclaat verkregen wordt? En wordt dit recyclaat ingezet als vervangende hoogwaardige grondstof voor kunststofproducten, of komt het op z’n best terecht in bermpaaltjes? Of wordt het alsnog verbrand? Past de keuze van Leiden wel in de circulaire economie? Drie journalisten gaan op pad om dit te onderzoeken. Ze volgen het Leidse plasticafval tot aan zijn bestemming en gaan te rade bij deskundigen.

Makers: Reanne van Kleef, Jan Stap en Jorien van der Keijl

Mediapartners: Sleutelstad en Leidsch Dagblad

Output: een podcast, een TV-documentaire en een achtergrondartikel

Bedrag: € 25.207

Hij bestaat nog geen vijftig jaar, maar al meer dan dertig jaar verschijnen er rapporten over de problemen in de Slaaghwijk. Eerst werd het een aandachtswijk, daarna een sociale vernieuwingswijk, een stedelijke vernieuwingswijk en net geen Vogelaarwijk. Maar verandert er ook iets? Al in 1989 verscheen een rapport over het isolement van vrouwen in de Slaaghwijk. Onlangs verscheen een rapport met dezelfde strekking.

Leidsch Dagblad-journalist Aad Rietveld wil weten wat er allemaal is onderzocht en geschreven over de Slaaghwijk en onderzoeken wat het allemaal (niet) heeft opgeleverd en waarom. Hij wil een maand in de wijk gaan wonen om te ervaren hoe dat is en met wijkbewoners te praten. Dit alles moet resulteren in een serie van vijf of zes paginagrote verhalen en een (video)dagboek op internet.

Maker: Aad Rietveld

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een serie verhalen en een (video)dagboek

Bedrag: € 22.700

Armoede in Leiden. Wanneer noemen we in 2019 iemand arm? Wat betekent dat voor je dagelijks leven? Voor je eventuele kinderen? Hoe kom je rond van (te) weinig geld? De gemeente Leiden werkt aan een nieuw beleid waarbij wordt ingezet op het vergroten van de zelfredzaamheid. Hoe gaat dat werken in de praktijk?

Programmamakers Andy Clark (onafhankelijk producent, voormalig BBC en Wereldomroep) en Gerry van Bakel (Sleutelstad FM en onafhankelijk podcaster) gaan op onderzoek uit. In een zesdelige reeks podcasts, radio-uitzendingen en artikelen voor website en sociale media wordt armoede in Leiden in kaart gebracht en worden de ideeën in het nieuwe beleid onder de loep genomen.

Makers: Andy Clark en Gerry van Bakel

Mediapartner: Sleutelstad FM

Output: een zesdelige serie podcasts, radiouitzendingen en artikelen

Bedrag: € 8.320

Chris de Waard doet voor Sleutelstad onderzoek naar het fenomeen ‘verkameren’ in Leiden. Hierbij worden woonhuizen opgekocht door beleggers die in de panden meerdere kamers realiseren. Dat levert hen een veel hoger rendement op, maar omwonenden klagen over overlast. Meer auto’s voor de deur of fietsen op de stoep, lawaai, rommel en (angst voor) waardedaling van hun eigen woning. In coalitieverband sprak de Leidse gemeenteraad vorig jaar een ‘verkamerstop’ af voor de periode van een jaar. Deze is onlangs met zes maanden verlengd. In de praktijk blijkt dat er vormen van verkamering zijn die niet onder het verbod vallen. Het probleem blijft daarom toenemen. Moet het moratorium niet worden uitgebreid? In een serie radio-interviews en artikelen gaat De Waard in gesprek met alle stakeholders op zoek naar antwoorden.

Maker: Chris de Waard

Mediapartner: Sleutelstad

Output: serie interviews en artikelen

Bedrag: € 7.345

Radiojournalist Andy Clark, podcastmaker Richard den Haring en democratie-onderzoeker Marije van den Berg gaan op onderzoek naar de manier waarop we in Leiden samen stad maken. Hoe is het met invloed van bewoners gesteld in Leiden? Is wat de gemeente en het bestuur inzet om bewonersinvloed te bevorderen wel relevant voor bewoners? Kunnen we in Leiden meer van ons collectieve verstand benutten bij het maken van de stad? Hoe organiseren we dat samenspel? En wordt het er een beetje democratischer op? Project Respons omvat een zesdelige podcastserie met drie live sessies (podcastcafés) en zes bijbehorende, geschreven artikelen.

Makers: Marije van den Berg, Andy Clark en Richard den Haring

Mediapartners: Leidsch Dagblad en UnityFM

Output: zesdelige podcastserie en zes artikelen

Bedrag: € 14.810

Yisheng Development gaat op het Bio Science Park Leiden een enorme campus ontwikkelen. Naast duizend huurwoningen komen er ook winkels, horeca en andere voorzieningen. Yisheng is met onduidelijkheid en geheimzinnigheid omgeven. Het is groot in China, maar heeft slechts twee kleine projecten in Nederland gerealiseerd en gaat nu het grootste bouwproject van Leiden ontwikkelen. Wat zijn de afspraken met deze in Nederland kleine en onervaren projectontwikkelaar? En welke risico’s lopen de gemeente en universiteit Leiden en dus de belastingbetaler? Dit onderzoeksjournalistieke project is een samenwerkingsverband tussen Chinadeskundige/publicist Fred Sengers en het Leidsch Dagblad en moet medio najaar tot publicatie leiden.

Maker: Fred Sengers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een of twee grotere artikelen

Bedrag: € 7.700

De samenwerking tussen de vijf gemeenten in de Leidse regio (Leiden, Leiderdorp, Voorschoten, Oegstgeest en Zoeterwoude) is ver te zoeken. Onlangs zegde de gemeente Lieden de solidariteit op in de regionale uitgaven van de jeugdzorg en ook de plannen voor een ijsbaan met regionale functie leverde veel frustratie op. Ook geven politieke partijen uit de regio aan elkaar na de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen nog maar nauwelijks te hebben gesproken, terwijl daar wel behoefte aan is. Aan de hand van vier thema’s (woningbouw, bedrijventerreinen, regionale (sport)voorzieningen en (jeugd)zorg) onderzoekt de politieke redactie van Sleutelstad welke inspanningen er worden verricht om tot betere regionale samenwerking te komen. Naast intensieve aandacht voor het politieke besluitvormingsproces, worden ook de maatschappelijke stakeholders in het onderzoek betrokken. Er wordt inzichtelijk gemaakt wat de mogelijke gevaren zijn van een gebrekkige regionale samenwerking en hoe verschillende regio-gemeenten daar mee omgaan.

Makers: Politieke redactie Sleutelstad

Mediapartner: Sleutelstad

Output: acht artikelen en interviews

Bedrag: € 22.750

De Nederlandse verzorgingsstaat wordt in hoog tempo hervormd tot een participatiesamenleving. Een uitwerking van die omslag is te zien in de komst van 'gemengde woonprojecten'. Het Nico van der Horstpark is zo'n woonproject in Leiden. In dit project, dat in 2018 is opgeleverd, wonen statushouders, sociale huurders en mensen met GGZ-rugzakje in honderd woningen samen. In een documentaire voor Omroep West en een achtergrondartikel voor het Leidsch Dagblad onderzoeken Floor de Bie en Evelien Vehof hoe deze groep samenwoont. Is er sociale cohesie?

Makers: Floor de Bie en Evelien Vehof

Mediapartners: Omroep West en Leidsch Dagblad

Output: documentaire en achtergrondartikel

Bedrag: € 24.954